‘ABD Ukrayna’daki yatırım projeleri üzerinde tam kontrol sahibi olmak istiyor’

Bloomberg’in ABD ile Ukrayna arasındaki anlaşmanın taslak metnine dayandırarak verdiği habere göre ABD, Ukrayna ile imzalayacağı yeni fosil yakıt anlaşması kapsamında ülkedeki tüm önemli yatırım projelerinde tam kontrol sahibi olmak istiyor.

Haberde, “ABD, Ukrayna’da gelecekteki tüm önemli altyapı ve madencilik yatırımlarını kontrol etmeyi, Kiev’in diğer müttefiklerinin herhangi bir rolü üzerinde potansiyel olarak veto yetkisi kazanmayı ve Avrupa Birliği üyeliği hedeflerini baltalamayı amaçlıyor. Başkan Donald Trump yönetimi, tüm altyapı ve doğal kaynak projelerine yapılacak yatırımlarda ‘ilk teklif hakkı’ talep ediyor” ifadelerine yer verildi.

Taslak belgeye göre, yatırım projelerinden elde edilen karlar, beş yönetim kuruluüyesinden üçünün ABD Uluslararası Kalkınma Finansman Kurumu (DFC) tarafından atanacağı özel bir fona aktarılacak. Buna ek olarak, ABD belirli kararları bloke etme yetkisinesahip olacak.

Ukrayna, tüm yeni maden ve altyapı projelerinden elde ettiği gelirlerin yüzde 50’sini fona aktarmakla yükümlü olacak. ABD tüm karlarda hak sahibi olacak ve ayrıca yatırım telafi edilinceye kadar her yıl karların yüzde 4’ünü daha alacak. Buna ek olarak ABD, çatışma sırasında Ukrayna’ya sağladığı ‘maddi ve finansal yatırımları’ da fona yaptığı katkı olarak değerlendiriyor.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD ve Ukrayna’nın genişletilmiş nadir toprak elementleri işbirliği anlaşması imzalamaya yakın olduğunu, belgenin önümüzdeki hafta başında onaylanabileceğini belirtmişti.

Daha önce Vladimir Zelenskiy, ABD’yi Ukrayna madenlerine ilişkin anlaşmanın şartlarını değiştirmekle suçlayarak, ABD’nin çerçeve anlaşma yerine ‘detaylı bir çalışma gerektiren’ tam bir anlaşma önerdiğini dile getirmişti.

Ukrayna parlamentosu Yüksek Rada üyesi Yaroslav Jeleznyak ise, ABD tarafından önerilen Ukrayna kaynaklarına ilişkin yeni taslak anlaşmanın Ukrayna’nın lehine olmadığını, belgenin ABD’nin petrol ve gaz dahil olmak üzere tüm fosil kaynaklarının yönetimine katılımını öngördüğünü ve Ukrayna için güvenlik garantilerine ilişkin tek bir kelime bile içermediğinden yakınmıştı.